Ngày 24/3/2025 vừa qua, Bệnh viện Phổi Trung ương và Chương trình Chống lao Quốc gia đã tổ chức lễ kỷ niệm Ngày Thế giới phòng, chống lao, với chủ đề “Việt Nam cam kết, đầu tư, hành động để chấm dứt bệnh lao.” Sự kiện có sự tham dự của GS.TS Trần Văn Thuấn, Chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia, Thứ trưởng Bộ Y tế, cùng đại diện các Bộ, ban, ngành, đoàn thể và các tổ chức quốc tế trong công tác phòng chống lao.
Các đại biểu dự lễ kỷ niệm thể hiện quyết tâm chấm dứt bệnh lao (Ảnh: Cổng thông tin điện tử Bộ Y Tế (MOH))
Các kết quả tích cực trong công tác phòng chống lao tại Việt Nam
Trong phát biểu tại buổi lễ, GS.TS Trần Văn Thuấn cho biết, sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện số 25/CĐ-TTg vào ngày 25/3/2024, công tác phòng chống lao tại Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể. Năm 2024, Chương trình Chống lao Quốc gia đã phát hiện hơn 113.000 ca bệnh lao, tăng 7% so với năm 2023. Tỷ lệ lao có bằng chứng vi khuẩn đạt trên 70%, trong khi tỷ lệ điều trị thành công đạt hơn 90%, cao hơn mức toàn cầu (88%).
GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu (Ảnh: Cổng thông tin điện tử Bộ Y Tế (MOH))
Tình hình dịch tễ bệnh lao tại Việt Nam
Mặc dù đạt được những thành công nhất định, Việt Nam vẫn đối mặt với những thách thức lớn trong công tác phòng chống lao. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Việt Nam có khoảng 182.000 bệnh nhân lao mới mỗi năm, trong đó có 9.900 bệnh nhân lao kháng thuốc và 11.000 ca tử vong do lao. Việt Nam đứng thứ 12 trong số các quốc gia có gánh nặng bệnh lao cao nhất và thứ 10 về số lượng bệnh nhân lao kháng thuốc.
Khó khăn trong công tác phòng, chống lao
GS.TS Trần Văn Thuấn nhận định rằng công tác phòng chống lao tại Việt Nam vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Việc phát hiện bệnh nhân lao chủ động trong nhóm nguy cơ cao chưa đạt kế hoạch, và tỷ lệ điều trị khỏi bệnh lao phổi vẫn thấp hơn mức mong muốn. Ngoài ra, nguồn lực tài chính, đặc biệt từ ngân sách quốc tế, đang giảm dần, ảnh hưởng đến công tác phát hiện và điều trị bệnh lao.
Cam kết của Việt Nam và các nhiệm vụ trọng tâm trong công tác phòng chống lao
Để thực hiện cam kết chấm dứt bệnh lao vào năm 2035, Thứ trưởng Bộ Y tế đã chỉ đạo một số nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới:
Một là, tiếp tục triển khai hiệu quả các giải pháp kỹ thuật tiên tiến, chủ động phát hiện và quản lý tốt bệnh nhân lao và lao kháng thuốc, đặc biệt chú trọng vào các nhóm nguy cơ cao như người già, trẻ em, người mắc bệnh mạn tính và trong các cơ sở khép kín;
Hai là, tăng cường công tác truyền thông giáo dục sức khỏe, vận động chính sách, huy động xã hội, nhằm xóa bỏ kỳ thị đối với người bệnh lao, khuyến khích người dân chủ động tìm kiếm và tuân thủ điều trị;
Ba là, đảm bảo nguồn lực tài chính bền vững từ ngân sách Trung ương, địa phương, và BHYT; tiếp tục đẩy mạnh xã hội hóa, hợp tác công - tư, kêu gọi sự hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế để đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, tăng cường năng lực mạng lưới phòng, chống lao;
Bốn là, củng cố, hoàn thiện và nâng cao năng lực hoạt động của hệ thống y tế cơ sở, hệ thống quản lý sức khỏe toàn dân gắn với nội dung phát hiện, khám, điều trị bệnh lao;
Năm là, đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế, áp dụng rộng rãi các tiến bộ kỹ thuật, đặc biệt là công nghệ giải trình tự gene thế hệ mới trong chẩn đoán và điều trị lao.
Sự tham gia của các tổ chức quốc tế và cam kết toàn cầu
TS.BSCC Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương và Trưởng Ban Điều hành Chương trình chống lao Quốc gia, đã đề xuất phòng, chống lao ngay tại tuyến y tế cơ sở. Các cơ sở khám chữa bệnh sẽ triển khai khám, kiểm soát sức khỏe toàn dân, kết hợp với việc phát hiện, khám và điều trị bệnh lao. Việc kiểm soát lao sẽ được dựa trên hệ thống quản lý sổ sức khỏe điện tử.
TS.BSCC Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Trưởng Ban Điều hành Chương trình chống lao Quốc gia phát biểu (Ảnh: Cổng thông tin điện tử Bộ Y Tế (MOH))
Bà Lucica Ditiu, Giám đốc Điều hành của Stop TB Partnership, đã ghi nhận những nỗ lực của Việt Nam trong công tác chống bệnh lao. Việt Nam không chỉ đi đầu trong việc đổi mới công tác chẩn đoán và điều trị mà còn thể hiện tinh thần nhân ái, giảm kỳ thị đối với người mắc lao.
Bà Lucica Ditiu, Giám đốc Điều hành của Stop TB Partnership phát biểu (Ảnh: Cổng thông tin điện tử Bộ Y Tế (MOH))
Khẩu hiệu của Ngày Thế giới phòng, chống lao 2025:
Việt Nam cam kết đầu tư, hành động để chấm dứt bệnh lao.
Tích cực triển khai Công điện số 25/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác phòng, chống lao.
“Tinh thần Phạm Ngọc Thạch” - Kim chỉ nam trong công tác phòng, chống lao.
Xóa sạch bệnh lao để cứu lấy sinh mạng của hàng chục nghìn người mỗi năm.
Bảo vệ lá phổi người Việt khỏi bệnh lao - kẻ giết người thầm lặng.
Vận dụng nguyên tắc: Khoa học - dân tộc - đại chúng để chấm dứt bệnh lao!
Hưởng ứng Ngày thế giới phòng chống lao 24/3/2025.
Nguy cơ mắc lao không phân biệt ai!
Sàng lọc lao - tiếp cận dễ dàng - phương pháp hiện đại - chính xác tuyệt đối!
Phát huy vai trò của y tế cơ sở trong công tác phòng, chống lao.
Thay kỳ thị - bằng động viên - chung tay đẩy lùi bệnh lao.
Đúng thuốc - đúng liều - đúng thời gian - bệnh lao sẽ khỏi!
Mạng lưới cơ sở y tế đủ năng lực triển khai hoạt động rộng khắp là lá chắn bảo vệ cộng đồng trước bệnh lao!
Tăng cường ứng dụng công nghệ cao trong quản lý bệnh phổi và kiểm soát lao!
Trị lao cho hết một lần - cho người khỏe mạnh mười phần yên tâm!
Lao tiềm ẩn - không ho chẳng sốt - nhớ đừng chủ quan!
Dù mắc lao - đừng lo lắng - sẽ không sao - BHYT sẽ lo âu - chia gánh nặng!
Phòng, chống lao - trách nhiệm của các cấp, các ngành và bản thân mỗi người dân, tiến tới thanh toán bệnh lao!
Ngày Thế giới phòng, chống lao năm 2025 nhấn mạnh tầm quan trọng của sự chung tay từ các cấp, các ngành và mỗi người dân trong việc đẩy lùi bệnh lao. Hành động hôm nay sẽ quyết định sự thành công trong cuộc chiến chống bệnh lao và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.